Secesja i art déco: piękno i użyteczność

Nowoczesne piękno, funkcjonalność i artyzm wykonania w odniesieniu do fabrycznie produkowanych przedmiotów może brzmieć jak oksymoron. Przykłady sztuki użytkowej z przełomu XIX i XX wieku przekonują, że takie zestawienie jest możliwe. Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka zorganizowało wystawę prezentującą cenne przykłady nakryć stołowych charakterystycznych dla secesji i art déco, dla których tłem będą elementy wystroju wnętrz z przełomu XIX i XX w. oraz okresu międzywojennego.

Udostępnij

Ekspozycja zawiera ok. 200 obiektów; celem wystawy jest przybliżenie narodzin nowoczesnego designu na przykładzie nakryć stołowych. Secesja i art déco stanowiły dwie różne epoki, dwie różne formacje artystyczne, które połączył wspólny cel. Artyści dążyli do podniesienie przedmiotów codziennego użytku do rangi dzieła sztuki. Serwisy, filiżanki, patery, wazony, karafki w projektach Emila Gallé w Nancy czy Louisa Comfort Tiffany’ego oraz innych znanych firm (Württembergische Metallwarenfabrik, fabryka porcelany w Ćmielowie, huta szkła „Niemen”) wytyczały wzorce dla ówczesnej sztuki użytkowej.
Wystawa prezentuje przedmioty sygnowane nazwiskami największych artystów pochodzących z polskich i zagranicznych ośrodków. Odwiedzający zobaczą grupę naczyń ze szkła iryzującego m.in. solniczkę (L.C. Tiffany), wazon oraz bombonierkę ze szkieł warstwowych z motywem gałązek kwitnącej wiśni (E. Gallé), wazon z kutego mosiądzu projektu współzałożyciela Warsztatów Wiedeńskich – Josefa Hoffmanna, serwis do kawy inspirowany formą ludowych naczyń podhalańskich, zaprojektowany przez Jana Szczepkowskiego, kierownika artystycznego znanego zakładu ceramicznego w podkrakowskich Dębnikach. Wreszcie kunsztownie wykonany w tej samej firmie (J. Niedźwiecki i Ska) wazon z motywem liści kasztanowca (proj. Karol Brudzewski).
Reprezentacyjna dla stylu secesji jest paterka, warszawskiej firmy Roman Plewkiewicz i Ska., dzięki zastosowaniu falistej, kapryśnej i dynamicznej linii, motywom kwiatowym oraz wizerunkom kobiet o długich włosach. Zupełnie inną stylistykę, charakterystyczną dla epoki art déco, prezentują zgeometryzowane prace m.in. zestaw naczyń proj. Julii Keilowej. Jej przybornik do palenia ma doskonale wyważoną, harmonijną formę o kompozycji zbliżonej do rzeźb kubistycznych. Jeden z zestawów śniadaniowych, który można zobaczyć na wystawie, artystka zaprojektowała specjalnie dla transatlantyku M/S Piłsudski.

Wystawa prezentuje niezwykle dekoracyjne nakrycia stołowe, które dawniej świadczyły o bogactwie i statusie społecznym właścicieli, sprawiały, że każdy posiłek był prawdziwym wydarzeniem w niezwykłej oprawie. Zastawa składała się z zapomnianych już dziś m.in. koziołków do sztućców, bombonierek, naczyń do biszkoptów, kółek do serwetek. Oddziaływanie tych dwóch epok były tak silne, iż ukształtowało dzisiejsze myślenie o sztuce stołu. Przedmioty te nie przeminęły wraz ze swoją epoką ale stały się świadkami kunsztu, solidności i prestiżu autorów oraz ich użytkowników.

Wystawa będzie otwarta od 22 czerwca 2012 do 2 września 2012
Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka
Ul. Zamkowa 8, Wieliczka

Tags: Art déco, Muzeum Żup Krakowskich w Wieliczce, Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka, Secesja, Wieliczka