Skąd się wziął Kopiec Tatarski w Przemyślu? Wedle jednej z legend jest to kurhan chana zabitego podczas tatarskich najazdów na ziemię przemyską. Co więcej na pamiątkę zwycięstwa wojsk polskich nad Tatarami wzgórze (356 m n.p.m.), na którym usypano kopiec nazwano „Zniesienie” (czyli „pokonanie”). Inna z legend mówi, że kopiec jest grobem założyciela Przemyśla (VII w.) księcia lechickiego Przemysława – Lestka.
Przemyski kopiec został zbudowany na planie przypominającym trójkąt o owalnej podstawie. Według Leopolda Hausera (badacza dziejów Przemyśla z XIX wieku) – wysokość tego trójkąta wynosiła około 40 m, szerokość podstawy 13,3 m, zaś sam kopiec miał wysokość ok. 10,5 m. Ciekawym jest fakt, że jeden z wierzchołków jest skierowany dokładnie ku wschodowi. Należy wspomnieć, że w pobliżu wzgórza znajdują się pozostałości drugiego, o wiele większego kopca, który również zbudowany jest na planie „trójkąta” z wierzchołkiem skierowanym na wschód. Istnieje przypuszczenie, że na naszym kopcu znajdowała się świątynia, w której czczono słowiańskich bogów, szczególnie Swarożyca. Pogańskich władców zjednywano sobie ofiarami z bydła i …ludzi (potwierdzałyby to badania archeologiczne, podczas których u podstaw kopca odkryto ludzkie czaszki i szkielety). W późniejszych, chrześcijańskich czasach zapewne postanowiono zadośćuczynić ofiarom składanym w imię pogańskiego bóstwa i w miejscu dawnej świątyni postawiono kapliczkę św. Leonarda – patrona skazańców. Jeszcze w początkach XIX wieku „chadzali Przemyślanie do tej kaplicy z procesją w drugi dzień Świąt Wielkanocnych, którą to procesję nazywał lud – pielgrzymką do Emaus. Od roku 1855 począwszy odbywały się te pielgrzymki na cmentarz obecny, u podnóża Zniesienia położony, a podczas cholery w roku 1855 otwarty” (obecny cmentarz przy ul. Słowackiego) – według opisu L. Hausera. Kaplica została zniszczona podczas II wojny światowej.
W pobliżu Przemyśla odkryto liczne, mniejsze kopce. Można sądzić, że wraz z naszym legendarnym kurhanem tworzyły one zbiór punktów obserwacyjnych i służyły do przekazywania za pomocą ognia i dymu informacji o zbliżających się wrogach. Badacz międzywojenny K. Osiński sugeruje wręcz, że nazwa Kopiec Tatarski wywodzi się od palenia w tym miejscu ogni ostrzegających ludność przed atakiem Tatarów. Gwoli ścisłości należy jednak dodać, że wspomniana nazwa pochodzi dopiero z VII wieku, co więcej epitetem „tatarski” określano także inne kopce znajdujące się w okolicy. Od Osińskiego pochodzi również druga nazwa – Kopiec Przemysława – przyjęta dla upamiętnienia mitycznego założyciela miasta.
Kopce mają to do siebie, że tworzy je człowiek. Jedne są mitycznymi miejscami pochówku (np. krakowskie kopce Wandy i Krakusa), inne spełniały funkcje kultowe, obronne i obserwacyjne. Wiele kopców, zwłaszcza tych późniejszych, utworzono dla pośmiertnego upamiętnienia ważnych osób (Kopiec Kościuszki w Krakowie) czy wydarzeń (Kopiec Powstania Warszawskiego w Warszawie). Bez wątpienia budowle te odchodzą do przeszłości, dziś rzadko powstają nowe kopce. Te istniejące zyskują nową rolę – atrakcji turystycznej. Dzisiaj Kopiec Tatarski należy do jednej z największych atrakcji Przemyśla. Roztacza się stąd wspaniały widok na okolicę. Odnowiony dzięki funduszom europejskim zachęca do spacerów i spędzania tu wolnego czasu.
[mappress mapid=”27″]
