Fundacja szpitalna Horodyskiego z Żurawicy
Kilka lat temu trafił do moich rąk Statut fundacyjny Fundacji szpitala im. Wojciecha Rudolfa Horodyskiego w Żurawicy z 24 czerwca 1926 r. i zaczęły się poszukiwania w Archiwum Państwowym w Przemyślu, Archiwum Archidiecezjalnym w Przemyślu oraz Parafii Niepokalanego Poczęcia Najświętszej…
Żurawickie gniazdo szlacheckie
Dziś nie ma tu już gwaru głosów, codziennej pracowitej krzątaniny w zabudowaniach. Nie ma już świateł w oknach, eleganckich powozów i gości. Dwór w podprzemyskiej Żurawicy odzwierciedla dzieje polskiej szlachty, której władze komunistyczne odmówiły powrotu do jej domów, a szlacheckie…
Witold Czartoryski, książe – mecenas lasów
Mieli wiedeńską ogładę, obycie w świecie, niezwykle silny system wartości chrześcijańskich i poczucie obowiązków wobec ojczyzny. W podjarosławskich Pełkiniach stworzyli centrum życia kulturalnego i społecznego, a sam ks. Witold Czartoryski wkrótce po zamieszkaniu tutaj zyskał sławę znanego dendrologa – mecenasa…
Kodeńskie tradycje Sapiehów z Krasiczyna
Podlasie *)… Łagodne widoki, zieleń, spokój. Nad domami górują krzyże kościołów i nielicznych już teraz cerkwi… Wśród podlaskich wzgórz, na lewym brzegu Bugu ukryta jest wieś. Kodeń. Dawniej miasteczko, należące m.in. do magnackiej rodziny Sapiehów herbu Lis (tzw. linii kodeńskiej)….
Kalnikowskie skarby kultury
Pomiędzy Rynną Podkarpacką, a Garbem Mościckim, między dwoma rzekami: Wisznią i Szkłem wpadającymi do Sanu leży Kalników (woj. podkarpackie). Kiedyś należał do powiatu z siedzibą w Mościskach, a punktem odniesienia życia był Lwów. Dziś na wschód od Kalnikowa przebiega granica…
Pałac z orłem – Werynia
„Projekt nowego domu wykonał inż. Tadeusz Stryjeński, który długie lata […] przebywał we Francji. Urzeczony tamtejszym budownictwem projekt wzorował na pałacykach francuskich” – tak opisywała rodzinny dom Klementyna z Tyszkiewiczów Królikiewiczowa, córka Jerzego Marii Tyszkiewicza, ostatniego właściciela Weryni. Tak samo urzeczony będzie każdy, kto stanie przed pałacem. Istotnie Werynia (województwo podkarpackie) ma w sobie coś z francuskiej elegancji.
Blask medyckiego „Wersalu”
Podprzemyska Medyka znana jest dziś głównie jako przejście graniczne z Ukrainą. Jednak miejscowość ta miała swój udział w rozwoju kultury zarówno polskiej jak i europejskiej. Medyka (woj. podkarpackie) wraz z licznymi pałacami, dworami i dworkami, stworzyła niepowtarzalny, różnorodny ruch umysłowy,…
Niepokalanka z Bolestraszyc
Jazłowiecki klasztor sióstr Niepokalanek na Ukrainie. Białe zabudowania w otoczeniu zieleni. W klasztornej, a kiedyś pałacowej sieni, z półmroku wyłania się barwne malowidło – Św. Rodzina. Czarujące barwami żywo odbija się od surowych ścian klasztoru. Jego autorka była córką Piotra…
Bolestraszycka posiadłość Michałowskich
Wieś w dolinie Sanu, zadbane domy, niemal przedmieścia Przemyśla. To tu w Bolestraszycach (woj. podkarpackie) znajdowała się posiadłość Michałowskich i słynne dziś Arboretum. Dzięki osobowości właścicieli majątek ten w czasach zaborów stał się jednym z niezwykłych miejsc ziemi przemyskiej. Galicję…
Był też Bronisław…
Bronisław Piłsudski, brat Marszałka Józefa Piłsudskiego,
etnograf, zajmujący się ludami i kulturami Dalekiego Wschodu, głównie ludem Ajnów. Prowadził także badania etnograficzne Podhala, jest prekursorem polskiej muzeologii etnograficznej.