W ramach projektu Wirtualne Muzea Małopolski, który wspólnie realizują Województwo Małopolskie i Małopolski Instytut Kultury, powstała Regionalna Pracownia Digitalizacji MIK. Jakie są jej zadania?
Regionalna Pracownia Digitalizacji (RPD): „Utworzenie Regionalnej Pracowni Digitalizacji jest jednym z najważniejszych rezultatów projektu WMM. Dzięki temu możliwa jest digitalizacja wybranych eksponatów pochodzących z zasobów 35 małopolskich muzeów – partnerów projektu”.
RPD: „Digitalizacja jest pojęciem o szerokim znaczeniu, określającym różnorodne techniki, a jednocześnie proces przeniesienia wizerunku rzeczywistego obiektu do postaci cyfrowej, możliwej do oglądania na komputerach i urządzeniach mobilnych. Potocznie mówi się o „skanowaniu” obiektów. Dokonuje się tego za pomocą skanerów trójwymiarowych lub specjalnie wykonywanych sekwencji fotograficznych, służących pozyskaniu precyzyjnej informacji o geometrii, strukturze i kolorze rzeczywistych obiektów. W efekcie uzyskuje się:
– chmury punktów, czyli przestrzenne reprezentacje eksponatów muzealnych, zawierające współrzędne geometryczne XYZ oraz kolor RGB,
– sekwencje zdjęć obiektu wykonywane na stoliku obrotowym wykonywane techniką fotografii dookólnej lub inaczej fotografii cylindrycznej,
– dodatkowe, szczegółowe zdjęcia poszczególnych obiektów.
Skanowanie i fotografowanie jest wykonywane w muzeach będących partnerami projektu Wirtualne Muzea Małopolski.
Aby wizerunki eksponatów można było oglądać w internecie, pliki muszą zostać odpowiednio przygotowane na etapie edycji i pomniejszone.
W skrócie proces można określić słowami: DIGITALIZACJA – EDYCJA – PUBLIKACJA, choć w naszym projekcie bardzo istotna jest też rola Redakcji, która tworzy opracowania merytoryczne dotyczące digitalizowanych obiektów”.
RPD: „Różnorodność obiektów jest jedną z kluczowych wartości Wirtualnych Muzeów Małopolski. Jednocześnie jest jednak jedną z najbardziej kłopotliwych kwestii – obiekty są bardzo różne, zbudowane z materiałów silnie odbijających lub załamujących światło (futra, szkło, folie refleksyjne, chrom, inne metale), a to zawsze stanowi trudność dla urządzeń optycznych, takich jak skanery światła strukturalnego. Sporo obiektów jest także zbudowanych z wielu oddzielnych, często ruchomych elementów. Wśród takich bardziej wymagających obiektów można wymienić np.: drewniany rowerek, liry korbowe (i inne instrumenty muzyczne), głowę turonia wykonaną ze skóry jeża, siodła złożone z wielu elementów lub szopki krakowskie wykonane ze srebrnych folii. Oczywiście większość materiału pochodzącego z digitalizacji takich obiektów jest precyzyjną podstawą do stworzenia ich trójwymiarowych reprezentacji, ale ich opracowanie jest bardzo czasochłonne”.
W jaki sposób zdigitalizowane obiekty będą prezentowane na portalu Wirtualne Muzea Małopolski?
RPD: „Rezultat digitalizacji będzie prezentowany w postaci zdjęć, sekwencji fotografii cylindrycznych, umożliwiających obrót obiektów względem osi pionowej. Dodatkowo ponad 500 obiektów będzie można zobaczyć w pełnej postaci trójwymiarowej, choć nieco uproszczonej ze względu na wymagania i ograniczenia przeglądarek internetowych”.
Z jakiego sprzętu podczas digitalizacji korzysta pracownia? Czy po zakończeniu projektu będzie on nadal wykorzystywany do podobnych działań?
RPD: „Dysponujemy skanerami światła strukturalnego, dzięki którym możemy pozyskać informację o geometrii obiektów, oraz profesjonalnym sprzętem fotograficznym umożliwiającym pozyskanie informacji o kolorze. Sprzęt ten będzie wykorzystywany do digitalizacji przez co najmniej 5 lat od zakończenia projektu w 2013 roku – założenia projektu mówią o pięcioletnim okresie tzw. trwałości projektu”.
RPD: „Digitalizacja jest jedną z najbardziej zaawansowanych metod pozyskiwania informacji o kształcie i kolorze obiektów muzealnych. Stanowi precyzyjną inwentaryzację i umożliwia wielokrotny pomiar takich przedmiotów, w dostępnym zakresie dokładności używanych w procesie urządzeń. Taka inwentaryzacja może posłużyć do monitorowania stanu faktycznego oraz umożliwić ewentualną rekonstrukcję w przypadku zniszczenia. Precyzyjna digitalizacja to także doskonały materiał do badań naukowych.
Materiał zebrany w procesie digitalizacji eksponatów muzealnych stanowi także podstawę działań związanych z popularyzacją i upowszechnianiem wiedzy o materialnym dziedzictwie Małopolski. Przedstawienie go w nowoczesnej i atrakcyjnej formie było również jednym z kluczowych elementów projektu Wirtualne Muzea Małopolski”.
Czy sama digitalizacja wystarczy, by ciekawie zaprezentować kulturę regionu?
RPD: „Portal Wirtualne Muzea Małopolski wykroczy poza zwykłą prezentację rezultatów digitalizacji w internecie czy tylko stworzenie katalogu eksponatów muzealnych. Oprócz dokładnych wizerunków samych obiektów, internauci będą mogli zapoznać się z pogłębioną informacją związaną z tymi obiektami, wraz z materiałami dodatkowymi, takimi jak pliki audio i wideo. Cyfrowe odpowiedniki rzeczywistych eksponatów będą więc czymś w rodzaju informacyjnych zworników (interfejsów), dzięki którym użytkownicy portalu będą mieli okazję zdobyć wiedzę nie tylko na temat samych obiektów, ale także ich kontekstu historycznego czy kulturowego. Ponadto obiekty z różnych muzeów zostaną zestawione z sobą w interaktywnych autorskich prezentacjach tematycznych, a projektowana formuła portalu umożliwi wszystkim użytkownikom tworzenie i odnajdywanie własnych powiązań między poszczególnymi eksponatami”.
Projekt „Wirtualne Muzea Małopolski” jest finansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013 oraz ze środków Województwa Małopolskiego.
