Blisko 80 migawek opisujących różnorodne misje badaczy, ujęte w przystępnej formie i wyrażone językiem zrozumiałym nawet dla laików – pasjonatów nauki. Codzienność uczelnianych laboratoriów i fascynujące tematy badawcze podejmowane przez zatrudnionych na Uniwersytecie Jagiellońskim to wszystko można znaleźć w „Projektorze Jagiellońskim”. Ta bezpłatna publikacja popularnonaukowa jest dostępna od 19 kwietnia na stronie Centrum Innowacji, Transferu Technologii i Rozwoju Uniwersytetu (CITTRU).

Udostępnij

Jak wyjaśniają redaktorki książki, Bożena Podgórni i Justyna Jaskulska, każdy rozdział to szczególny projekt, osobna opowieść, opis różnych metod badawczych i innych problemów do rozwiązania, które składają się na panoramę nauki. W „Projektorze” przeczytać można m.in. o badaniach nad szczepionką przeciwnowotworową, nowymi lekami na chorobę Alzheimera czy cukrzycę. Naukowcy pracują także nad nowymi metodami wykrywania chorób. Na przykład dzięki nowatorskiej metodzie zastosowania helu-3 przez fizyków z UJ udało się otrzymać pierwsze zdjęcie płuc metodą rezonansu magnetycznego. Pozwoli to na wczesne wykrywanie takich chorób, jak rak płuc czy astma.

Piotr Żabicki, koordynator Zespołu ds. Promocji i Edukacji, określił poszczególne opisy badań jako „puzzle”. Duże i kolorowe puzzle to badania realizowane przez międzynarodowe grupy badaczy, z kolei minipuzzle to projekty niewielkie w skali, często prowadzone przez doktorantów. Zaznaczył, że „Projektor Jagielloński” zawiera zarówno teksty prezentujące projekty, których efektem jest lub może być wdrożenie wyników analiz i eksperymentów, jak i badania podstawowe, bez których nauki stosowane nie mogłyby się rozwinąć.

Formuła „migawek” jest atrakcyjna nie tylko z uwagi na ciekawostki zawarte w poszczególnych opisach badań, ale również ze względu na unikatowe zdjęcia i wykresy. Na ilustracjach można zobaczyć to, co oglądają uczeni uzbrojeni w najnowocześniejsze mikroskopy, a także skomplikowane urządzenia ułatwiające i umożliwiające prowadzenie badań. Pojawiają się na nich również sami badacze – uchwyceni podczas codziennej pracy, pochyleni nad preparatami, skupieni przy łóżkach pacjentów, często w roboczych fartuchach. To właśnie oni – uczeni prowadzący projekty – „rozmawiają” z czytelnikiem „Projektora Jagiellońskiego”. Wyjaśniają ogólne uwarunkowania i cel badań, a przede wszystkim przekonują, że nauka może być fascynująca nie tylko dla zaangażowanego w prace zespołu. Jak przewodnicy oprowadzają nas po świecie uniwersyteckiej nauki, pozwalają, byśmy towarzyszyli im w podróżach w czasie i przestrzeni.

Działy, w jakich pogrupowano tematy badawcze, nie określają dziedzin nauki czy poszczególnych dyscyplin, ale wyzwania, z jakimi mierzą się uczeni. Zrozumienie sedna prac ułatwiają śródtytuły i oznaczenie kolorową czcionką kluczowych określeń. Książka pozwala zrozumieć siebie i świat. Daje nadzieję na to, że dzięki nauce życie może być pełniejsze, a nasze problemy będą sukcesywnie rozwiązywane. „Jesteśmy przekonane, że książka ta będzie cennym źródłem informacji dla naukowców i przewodnikiem dla dziennikarzy, którzy chcą mówić i pisać o ważnych badaniach, a także zaproszeniem do kontaktu dla biznesu, poszukującego nowych rozwiązań i wiedzy eksperckiej” – podsumowują redaktorki.

„Coraz trudniej o akceptację nowych technologii oraz wynikających z nich zmian cywilizacyjnych. Ludzie chcą rozumieć zachodzące procesy i mieć udział w podejmowaniu decyzji dotyczących ich przyszłości. Dlatego wiedza zdobywana i rozwijana na uniwersytetach musi być przedstawiana społeczeństwu inaczej niż do tej pory: częściej, bardziej systematycznie, rzetelnie i z użyciem języka, który będzie jasny i zrozumiały” – podkreślił w przedmowie rektor UJ prof. dr hab. Karol Musioł, nazywając publikację „pionierską”. Jego zdaniem świadome społeczeństwo lepiej poradzi sobie z wyzwaniami, jakie przed nim stoją. Publikacje popularnonaukowe będące owocem współpracy naukowców i dziennikarzy mogą pomóc w wyjaśnieniu wątpliwości związanych m.in. z energetyką jądrową, genetycznie modyfikowaną żywnością, sensem reform służby zdrowia i zmiany wieku emerytalnego.

Redakcję książki wspierał Piotr Wilam i Edwin Bendyk. „Projektor Jagielloński” powstał w ramach realizowanego przez CITTRU programu NOWUM pod hasłem „Odkryj przestrzenie nowej nauki”. Projekt był współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Książka jest wydaniem bezpłatnym, dostępnym również w formacie PDF na stronie: www.cittru.uj.edu.pl.

Na podstawie serwisu PAP – Nauka w Polsce