Wżar, Wżary, Żar, Żdżar, Zżar, Ździar, Żdziar. To nie są żadne łamańce językowe, tylko różne formy nazwy pewnej gorczańskiej góry, której atlasowa nazwa brzmi Wdżar. Szczyt ten znajduje się w pobliżu wsi Kluszkowce i jest nazywany śpiącym wulkanem.
Charakterystyczny kształt świadczy o wulkanicznej genezie góry Wdżar (767 m n.p.m.). Wiele milionów lat temu obszar Pienińskiego Pasa Skałkowego pokrywało morze. Gdy ustąpiło, teren uległ silnemu fałdowaniu, któremu towarzyszyła aktywność wulkaniczna. Płynna magma wykorzystując płaszczyzny przesunięć tektonicznych wdarła się między skały osadowe i podnosząc się w pobliże powierzchni ziemi zastygała tworząc skały andezytowe. Z czasem, postępująca erozja zdarła warstwy skał osadowych, odsłaniając bardziej odporne na wietrzenie andezyty. Magma nie wydostawała się, więc na powierzchnię Ziemi, dlatego też nazywanie Wdżaru śpiącym wulkanem nie jest poprawne.
Skały andezytowe są w Polsce bardzo rzadkie. Na terenie naszych Karpat występują jeszcze tylko na Bryjarce oraz Jarmucie w Szczawnicy. Na górze Wdżar już w latach 1873-1877 zaczęto eksploatować andezyty, które wówczas wykorzystano do budowy drogi Czorsztyn – przełęcz Snozka. Wydobywanie tych wulkanicznych skał trwało, z krótkimi przerwami, aż do lat 70-tych XX wieku. Pozostałością po eksploatacji są andezytowe gołoborza oraz kamieniołomy: „Tyłka”, „Lisi Łom” i „Snozka”. Ten ostatni to leżące po południowej stronie głęboko wcięte w górę wyrobisko, którego ściany sięgają 50 metrów wysokości. Co ciekawe na Wdżarze występują anomalie magnetyczne. Igła kompasu nie potrafi wskazać północy.
Niedobór wody i wysoka temperatura w lecie sprawia, że Wdżar nie jest pokryty bogatą roślinnością, ale swoje miejsce znalazły tu liczne gatunki kserotermiczne. Nietypowe, andezytowe podłoże sprzyja też rozrzutce brunatnej. Jest to jedyne miejsce występowania tej paproci w Polsce.
Wdżar jest silnie zagospodarowany. Na jego zboczach znajduje się ośrodek narciarski z wyciągiem krzesełkowym. Nie jest to jednak góra tylko dla narciarzy. Nieczynny kamieniołom Snozka jest doskonałym miejscem do uprawiania wspinaczki skałkowej. Pierwsze drogi wspinaczkowe powstały tu w latach 90-tych za sprawą nowotarżan. Z czasem tworzono kolejne trasy o różnych stopniach trudności. Ze szczytu góry rozciąga się wspaniały widok na Pieniny, Gorce i Tatry. Zmęczeni górskimi wędrówkami możemy odpocząć nad pobliskim Jeziorem Czorsztyńskim albo wybrać się na spacer na przełęcz Snozka i sprawdzić czy grają Organy Hasiora.
[mappress mapid=”33″]
