Małopolska

Małopolska jakiej nie znacie – Malopolska24.pl

Historia

Egipt w XIX wieku-wspomnienia ziemianina z Galicji

Nakładem wydawnictwa Księgarnia Akademicka ukazały się po raz pierwszy wspomnienia XIX-wiecznego ziemianina Józefa Hussarzewskiego z jego podróży po Egipcie i Ziemi Świętej. To barwna opowieść prezentująca zarówno ówczesne, trudne realia dalekiej orientalnej podróży, jak i fascynujący wykład na temat historii i monumentalnych zabytków Egiptu. „Wspomnienia z naszej podróży na Wschodzie 1871-1872” opublikowano w serii „Polskie podróżopisarstwo i reportaż XIX i XX wieku”, która ukazuje się pod honorowym patronatem prof. dr hab. Joachima Śliwy, kierownika Zakładu Archeologii Egiptu i Bliskiego Wschodu Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Udostępnij

Opracowania rękopisu podjął się dr Hieronim Kaczmarek, pracujący jako adiunkt w Katedrze Turystyki na Wydziale Nauk o Ziemi Uniwersytetu Szczecińskiego. Naukowiec wtrąca częstokroć do tekstu przypisy, które prostują przeinaczenia dotyczące wygłaszanych poglądów Hussarzewskiego na temat historii starożytnej – przez 150 lat nastąpił wielki przełom w badaniach egiptologicznych, wyjaśnia też niezrozumiałe dziś wyrażenia. Liczne są także przypisy biograficzne.

Józef Hussarzewski (1840-1892), galicyjski arystokrata zapisywał swoje wrażenia z podróży na bieżąco w pamiętniku, który zachował się do dziś i jest przechowywany w Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich we Wrocławiu.

Od drugiej połowy XIX wieku europejscy lekarze zalecali na przeróżne choroby, w tym płuc i nerek, wyjazdy do Egiptu. Gorący, suchy klimat miał mieć zbawienny wpływ na organizm. Takie właśnie zalecenie lekarza otrzymała, żona Hussarzewskiego. Na miejsce zimowego wyjazdu wybrano Egipt, głównie ze względu na egzotyczność tego kraju jak i bliskość Ziemi Świętej. Hussarzewscy wybrali się do Egiptu w towarzystwie służby i licznego sprzętu. Na kartach pamiętnika można zapoznać się z szczegółami logistycznymi dotyczącymi podróży na Bliski Wschód. Józef Hussarzewski rozpoczął pisanie pamiętnika dopiero na Czarnym Lądzie, ale powrócił do opisu rejsu przez Morze Śródziemne aż do Aleksandrii. Swoje notatki prowadził głównie po to, by zapamiętać niezwykłą podróż. Miały być „protezą” pamięci, dzięki której mógł dzielić się swoimi przeżyciami z najbliższymi i wspominać niezwykłą peregrynację po powrocie do kraju.

Od pierwszego momentu po przybyciu do Egiptu Józef Hussarzewski był pod wielkim wrażeniem nowo poznanego kraju. „Jest to jednak szczególne uczucie opanowujące człowieka, który, pierwszy raz opuściwszy Europę, ujrzy świat tak nowy, tak obcy, tak czysto orientalny, o którym słyszał dużo, widział często na obrazach, czytał opiewany potężnymi słowy poetów, ale o którym pomimo tego wyobrażenia nie miał” – notował w pamiętniku. Mimo, że pamiętnik nie był prowadzony systematycznie, tekst jest spójny, a narracja ma układ chronologiczny. Oryginalny manuskrypt składa się z ponad 300 kart, oprawionych w brązową skórę kozłową.

Współczesnego czytelnika z pewnością zainteresują opisy egzotycznych owoców, dziś powszechnie znanych. Oto, co napisał Hussarzewski o bananach: „Banana jest formy naszych ogórków, tylko jasnożółtawe koloru paliowego. Smak jej ni to ni owo między ananasem a melonem, ale wedle mego gustu zanadto przypominający zapach zwyczajnej pomady, aby mógł być dobry. Ja też tylko raz skosztowałem, ale też i ostatni.”

Podczas podróży Hussarzewscy mieli okazję spotkać wiele wybitnych osobistości – w tym Augusta Marietta (1821-1881), założyciela pierwszej w Egipcie służby chroniącej zabytki i inicjatora stworzenia Muzeum Egipskiego. „Mariette Bej pomimo tego, że pół życia spędził w podziemnych lochach między mumiami, gruzami i piaskami pustyni, pomimo że jest tak znamienitym i wielkim uczonym, pomimo że jest okryty honorami i zaszczytami wszystkich prawie mocarstw, jednak umiał zachować nietknięty charakter czystej krwi paryżanina, całą tę prostotę, jowialność, żywość temperamentu, wesołość i dowcip, które Francuzów charakteryzują” – zanotował polski podróżnik. We wkładkach do książki zamieszczono wiele fotografii prezentujących rodzinę Hussarzewskich oraz rysunki autora pamiętnika wykonane w Egipcie.

Książka jest dofinansowana przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz burmistrza miasta Szczucin.

Na podstawie PAP – Nauka w Polsce (artykuł Szymona Zdziebłowskiego)

Zdjęcie: Wikipedia

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

AlphaOmega Captcha Classica  –  Enter Security Code
     
 

Redakcja malopolska24.pl: Witold Wiśniewski - Redaktor Naczelny. Katarzyna Wiśniewska - Redaktor.