Co może powstać z deski? Stół, szafka, ławka… Na desce można też coś narysować, a potem wyciąć tło, tak aby powstały wypukłe elementy i powstanie drzeworyt. Co więcej taką „pociętą deskę” można pokryć farbą drukarską i wykonać odbitkę obrazu na papierze. Przed wynalezieniem czcionki drukarskiej w technice drzeworytniczej odbijano w średniowieczu całe książki. I choć ta technika graficzna jest nadal wykorzystywana przez artystów to drzeworyty nie są znane szerszej publiczności. Być może zmieni się to dzięki Internetowemu Muzeum Drzeworytu Ludowego.
Najstarsze zachowane polskie drzeworyty ludowe pochodzą z początku XVIII wieku. Niestety ten obszar kultury praktycznie nie posiada metodycznego opracowania. Znane są tylko nieliczne nazwiska lub monogramy drzeworytników m.in. Macieja Kostryckiego z Płazowa, Tomasza Bąkowskiego i Ksawerego Stankiewicza z Leżajska, Wojciecha Bryndzy i Sagana z Bobrka.
Czy ludowe wzornictwo może jeszcze dzisiaj kogoś zainteresować? Takich wątpliwości nie mają pracownicy Muzeum Etnograficznego im. Seweryna Udzieli w Krakowie. To właśnie oni stworzyli innowacyjne, Internetowe Muzeum Drzeworytów Ludowych. Ma ono służyć zarówno specjalistom (muzealnikom zajmującym się sztuką i kulturą ludową, historykom, konserwatorom sztuki, bibliotekarzom, archiwistom, kolekcjonerom) jak również szerszej publiczności.
Celem projektu jest nie tylko stworzenie profesjonalnej bazy danych dotyczących drzeworytów, ale również dotarcie do nowych środowisk dzięki ofercie edukacyjnej. Istnieje także szansa na stworzenie całościowego opracowania tego zjawiska oraz udostępnienie kolekcji drzeworytów wszystkim zainteresowanym. Technologie internetowe pozwalają zebrać wirtualne eksponaty w jednym miejscu co, przy znacznym rozproszeniu oryginałów, ma duże znaczenie.
Wirtualne Muzeum obecnie udostępnia bazę 230 drzeworytów obejmującą informacje o polskiej grafice ludowej znajdującej się w zbiorach publicznych i prywatnych. Każdy obiekt jest oznaczony szczegółowymi informacjami (dane dotyczące pochodzenia, czasu powstania, autorów, ikonografii, miejsca aktualnego przechowywania) oraz fotografiami. Dodatkowo interaktywna mapa pomaga w wizualnym uchwyceniu skali i zasięgu zjawiska.
Aktualnie baza zawiera obiekty z terenu południowo-wschodniej Polski, jednak, jak zapewniają twórcy projektu, w najbliższych latach portal rozszerzy swoją ofertę, zaś baza obejmie swym zasięgiem kolekcje z całej Polski i innych krajów, w których znajdują się polskie drzeworyty ludowe.
Kołtryna – płótno malowane klejowo lub olejnie, czasem drukowane za pomocą klocków drzeworytniczych. Służyło za obicie ścian lub za zasłonę. Kołtryny ozdabiano ornamentami kwietnymi, pejzażami, niekiedy również portretami postaci. Kołtryny były używane przez polską szlachtę, nie cieszyły się jednak popularnością. Obecnie zastąpiły je tapety ścienne.
Więcej informacji: www.drzeworyty.pl
<br />
